“WITH EARTH IN MIND”: ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ ΣΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΑΦΝΗΣ ΔΡΑΓΩΝΑ

Τι αλλάζει όταν στο επίκεντρο καλλιτεχνικών και επιμελητικών πρακτικών βρίσκεται ο ίδιος ο πλανήτης; Πώς δημιουργούνται έργα, εκθέσεις και εκδηλώσεις με και για τη Γη και τα οικοσυστήματα της; Ποιο ρόλο μπορεί να παίξει η τέχνη στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και τη διεκδίκηση της κλιματικής δικαιοσύνης;

H ενότητα ομιλιών With Earth in Mind απαντά στα ερωτήματα αυτά μέσα από τοποθετήσεις προσκεκλημένων που έχουν αφιερώσει το έργο τους σε ζητήματα περιβαλλοντικά με στόχο την πρόκληση όχι μόνο συζητήσεων αλλά και ουσιωδών αλλαγών. Στο προσκήνιο έρχονται προσεγγίσεις συμπεριληπτικές, επιτελεστικές και συχά εικοτολογικές (speculative) που αναφέρονται σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, γενιές και είδη. Σημεία εκκίνησης, μελέτης και αναφοράς γίνονται οι σχέσεις ανθρώπων και οικοσυστημάτων δίνοντας σημασία στον εκάστοτε τόπο και κοινότητα καθώς και την τοποθετημένη γνώση. Με παραδείγματα και μεταφορές που σκοπιμως απομακρύνονται από πατριαρχικα, δυτικοκεντρικά και ανθρωποκεντρικά μοντέλα, στόχος είναι οι τοποθετήσεις της ενότητας να φωτίσουν εν τέλει τις δυνατότητες διεκδίκησης και μεταμόρφωσης του μέλλοντος του πλανήτη.

Προσκεκλημένες ομιλήτριες και ομιλητές

Μιχαήλ Καρίκης, καλλιτέχνης, Λονδίνο/ Λισσαβώνα (Δευτέρα, 27 Μαρτίου, 17:00-19:00, Ρομάντσο)
Lucia Pietroiusti, επιμελήτρια, υπεύθυνη του προγράμματος General Ecology της Serpentine Gallery, Λονδίνο (Πέμπτη, 27 Απριλίου, 17:00-19:00, Zoom)
El Hadi Jazairy (Design Earth), αρχιτέκτονας/ designer, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν (Πέμπτη, 25 Μαΐου, 17:00-19:00, Zoom)

Επιμέλεια προγράμματος: Δάφνη Δραγώνα, επιμελήτρια, συγγραφέας

Μιχαήλ Καρίκης, καλλιτέχνης, Λονδίνο/ Λισσαβώνα
Δευτέρα, 27 Μαρτίου, 17:00-19:00, Ρομάντσο

Στην παρουσίασή του, ο Μιχαήλ Καρίκης μίλησε για πρόσφατα έργα του και τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιεί για να τις αναπτύξει σε συνεργασία με διάφορες κοινότητες. Πιο συγκεκριμένα, μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο ενσωμάτωσε ένα καλλιτεχνικό δημιουργικό έργο σε ένα βιομηχανικό χωριό, τον τρόπο με τον οποίο εργάστηκε με νέους εφήβους, τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο του έργου στους συμμετέχοντες και στον ευρύτερο καλλιτεχνικό χώρο.

Ο Μιχαήλ Καρίκης είναι καλλιτέχνης με έδρα τη Λισαβώνα και το Λονδίνο. Τα εικαστικά του έργα του σε βίντεο, ήχο, performance και άλλα μέσα εκτίθενται διεθνώς σε μουσεία, μπιενάλε σύγχρονης τέχνης και φεστιβάλ κινηματογράφου. Μέσα από συνεργασίες ως επι το πλείστον με κοινότητες, αναπτύσσει έργα που ερευνούν τη δημιουργική δύναμη της αλληλεγγύης και παρακινούν τη φαντασία προς ελπιδοφόρα μέλλοντα. Με επίκεντρο την ακρόαση ως καλλιτεχνική μεθοδολογία, την φωνή σαν ύλη και την εστίαση σε θέματα κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, τα έργα του τονίζουν την κριτική επαγρύπνηση και τη φροντίδα. Ο Καρίκης ήταν υποψήφιος για τo βραβείo Film London Derek Jarman Award το 2019 και το 2016, και το Αγγλο-Ιαπωνικο Daiwa Art Prize 2015. Οι δραστηριότητές του επεκτείνονται και στη μουσική με παραστάσεις στο Royal Opera House Covent Garden και στο Barbican Theatre και μουσικές συνεργασίες με τη Bjork, τον DJ Spooky και τη Βελγική δισκογραφική εταιρία Sub Rosa. Η τρέχουσα ατομική του έκθεση Γιατί Είμαστε Μαζί  παρουσιάζεται στο EMΣT.

Lucia Pietroiusti, επιμελήτρια, υπεύθυνη του προγράμματος General Ecology της Serpentine Gallery, Λονδίνο
Πέμπτη, 27 Απριλίου, 17:00-19:00, Zoom

Τίτλος ομιλίας: “Γράμμα από την Αμερική (Σκέψεις για μία οικολογική πρακτική)”

Η Lucia Pietroiusti μίλησε για το ρόλο που η τέχνη και ο πολιτισμός μπορούν να διαδραματίσουν στη σημερινή περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης αναλογιζόμενη την πιο πρόσφατη έρευνά της γύρω από πρακτικές κοσμο-δημιουργίας (worlding) και κοσμοπλασίας (worldbuilding) σε σχέση με διαφορετικές πολιτικές και οικολογικές πραγματικότητες,.

Η Lucia Pietroiusti είναι επιμελήτρια που εργάζεται στη διασταύρωση της τέχνης, της οικολογίας και των συστημάτων, συνήθως εκτός των εκθεσιακών χώρων. Η Pietroiusti είναι η ιδρύτρια του προγράμματος General Ecology στο Serpentine του Λονδίνου, όπου σήμερα είναι στρατηγική σύμβουλος για την οικολογία. Είναι ιδρύτρια του General Ecology στη Serpentine, Λονδίνο, και επιμελήτρια των έργων Sun & Sea (Λιθουανικό περίπτερο, Μπιενάλε Βενετίας 2019), 8η Μπιενάλε Gherdeïna (με τη Filipa Ramos) και The Shape of a Circle in the Mind of a Fish (επίσης με τη Filipa Ramos). Πρόσφατες δημοσιεύσεις περιλαμβάνουν τα More-than-Human (με τους Andrés Jaque και Marina Otero Verzier) και Microhabitable (με τον Fernando García-Dory).

El Hadi Jazairy (Design Earth), αρχιτέκτονας/ designer, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν
Πέμπτη, 25 Μαΐου, 17:00-19:00, Zoom

Τίτλος ομιλίας: Τρεις γεωιστορίες

Πώς αντιλαμβανόμαστε τη Γη σε μια περίοδο κρίσης; Ο El Hadi Jazairy από το στούντιο Design Earth μίλησε για την αξιοποίηση της εικοτολογικής (speculative) πρακτικής -όπως αυτή αναπτύσσεται μέσω σχεδίων, μοντέλων και υλικών αντικειμένων- ως τρόπο επανασύνδεσης του κοινού με τη Γη και τις αναπαραστάσεις της. Θα αναφερθεί στη σημασία της κριτικής προσέγγισης στο σχεδιασμό όταν καλούμαστε να ζήσουμε με περιβαλλοντικές εξωτερικότητες, όπως είναι η εξόρυξη πετρελαίου, η εξόρυξη σε μεγάλα βάθη της θάλασσας, η οξίνιση των ωκεανών, η ατμοσφαιρική ρύπανση, τα διαστημικά απόβλητα και άλλα κοινωνικο-οικολογικά ζητήματα. Στην ομιλία παρουσίασε μοντέλα και συστήματα κατανόησης της Γης – ως terrarium, ως ενυδρείο, και ως πλανητάριο – μέσα από το έργο των Design Earth “Γεωιστορίες: Μια άλλη αρχιτεκτονική για το περιβάλλον”. (Geostories: Another Architecture for the Environment)

Ο El Hadi Jazairy είναι αναπληρωτής καθηγητής Αρχιτεκτονικής και διευθυντής του μεταπτυχιακού προγράμματος αστικού σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Μαζί με τη Rania Ghosn ίδρυσαν το στούντιο DESIGN EARTH. Η έρευνά του διερευνά αισθητικές μορφές περιβαλλοντικής ενασχόλησης που στόχο έχουν την οπτικοποίηση των επιπτώσεων των αστικών συστημάτων στη Γη. Το έργο των DESIGN EARTH βρίσκεται στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης (MoMA) στη Νέα Υόρκη και έχει εκτεθεί διεθνώς σε χώρους όπως η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, το Μουσείο Bauhaus στο Dessau, το Μουσείο Times στο Guangzhou, το SFMOMA και το Μουσείο Victoria and Albert στο Λονδίνο. Ο Jazairy είναι συν-συγγραφέας του βιβλίου Geostories: Another Architecture for the Environment (3η έκδοση 2022- 2018), The Planet After Geoengineering (Νέα Υόρκη: Actar 2021) και Geographies of Trash (Νέα Υόρκη: Actar, 2015). Είναι ιδρυτικός εκδότης του New Geographies και αρχισυντάκτης του NG 4: Scales of the Earth (Harvard GSD, 2010).

Η Δάφνη Δραγώνα είναι ανεξάρτητη επιμελήτρια, θεωρητικός και αρθρογράφος που ζει στο Βερολίνο. Στο έργο της έχει ασχοληθεί με ζητήματα όπως οι αντιφάσεις της συνδεσιμότητας, οι υποσχέσεις των κοινών αγαθών, η σημασία των συγκινησιακών υποδομών και ο αμφίσημος ρόλος της τεχνολογίας στην περίοδο της κλιματικής κρίσης. Ανάμεσα στις εκθέσεις που έχει επιμεληθεί είναι οι ακόλουθες: Weather Engines (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση & Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, 2022), Στεφανία Στρούζα, 212 Mήδεια: Αφηγήσεις από ένα χώρο μετέωρο (AnnexM, Μέγαρο Μουσικής, Αθήνα 2021), Trials & Errors (Ρομάντσο, Αθήνα 2021) Reprogramming Earth (NeMe, Λεμεσός, 2020), Kyriaki Goni, Counting Craters on the Moon (Aksioma, Λουμπλιάνα, 2019), Tomorrows, Urban fictions for possible futures (Διπλάρειος, Αθήνα 2017), Capture All (transmediale, Βερολίνο, 2015), Εκ Νέου: Μια νέα γενιά Ελλήνων καλλιτεχνών (ΕΜSΤ, 2013), Homo Ludens Ludens (Laboral, Γιχόν, 2008). Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα βιβλία, περιοδικά, ακαδημαϊκές επιθεωρήσεις και καταλόγους εκθέσεων από τους εκδοτικούς οίκους Springer, Sternberg Press, Diaphanes, Leonardo Electronic Almanac κ.ά. Ως προσκεκλημένη ομιλήτρια έχει δώσει διαλέξεις σε διοργανώσεις όπως αυτές των Mapping Festival (Γενεύη), MoMA (Νέα Υόρκη), Hek (Βασιλεία), Arts in Society (Λονδίνο), Leuphana University (Λούνεμπουρκ), Goethe University (Φρανκφούρτη). Υπήρξε επιμελήτρια του φεστιβαλ transmediale (Βερολίνο) από το το 2015 έως το 2019, καθώς και του φεστιβάλ EMAF (Όσναμπρουκ) τα έτη 2021 και 2022. Είναι διδάκτωρ του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. H Δάφνη Δραγώνα είναι μέλος της επιτροπής αξιολόγησης για το 5ο Πρόγραμμα Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) στο πεδίο της επιμέλειας εικαστικών εκθέσεων.

https://daphnedragona.net/